دلائل و راهکارهای اختلال ناخن جویدن در کودک
یکی از مشکلات رفتاری که در کودکان دیده می شود ناخن جویدن است که این اختلال در سنین مختلف مشاهده شده و دارای علتهای متفاوتی می باشد و در بین کودکان شیوع بیشتری دارد. البته باید توجه کنیم که دلیل ناخن جویدن با مکیدن انگشتان یکسان نیست. به طور معمول کودکانی که انگشت می مکند نگرانی و اضطراب زیادی ندارند ولی کودکانی که ناخن های خود را می جوند معمولا کودکانی مضطرب و پرخاشگر هستند. زمانی که استرس زیادی به این کودکان وارد شود استرس و اضطراب خود را در قالب مشکلات رفتاری مانند ناخن جویدن نشان می دهند و با این رفتار تا حدودی استرس و تنش های روانشناختی خود را کاهش می دهند. اما مکیدن انگشتان معمولا برای تجربه لذت بیشتر انجام می شود و خاصیت تسکین بخشی دارد.
برخی اوقات نیزاین رفتار آموخته می شود. کودکان با الگوبرداری از والدین خود که در زمان استرس و نگرانی ناخن هایشان را می جوند ، در موقعیت های تنش زا بر اساس الگوهای رفتاریشان ، اقدام به ناخن جویدن می کنند. برخی کارشناسان نیز عقیده دارند که ممکن است کمبود ویتامین باعث ایجاد این مشکل رفتاری گردد اما ناخن جویدن در کودکان غیر بهداشتی است و ممکن است باعث اتتقال میکروب‌ها به دهانشان گردد و منجر به بروز بیماریهای مختلف در کودکان شود. همچنین این رفتاربه دلیل فشارهای وارد شده به دندانها باعث بروز خرابی هایی درآنها می شود
بطوریکه این رفتار در کودک شدت زیادی نداشته باشد و صرفا در برخی از موقعیت های تنش زا رخ می دهد، برای پرستار کودک والدین، مادر بزرگ و پدر بزرگ، مادر خوانده یا پدر خوانده، مراقب کودک، مربی مهد و معلم نگران کننده نخواهد بود و به مرور زمان این مشکل رفتاری از بین خواهد رفت. ولی تکرار بیش از حد این رفتار در طولانی مدت وبه روش های خاص نیازمند مداخلات درمانی است. در ادامه مقاله به روشهای مقابله با این مشکل در کودکان می پردازیم.
راهکارها جستجو و بررسی دلایل اصلی این رفتار
تمام اشخاص در مواجهه با مشکلات رفتاری کودکانشان روشها و راهکارهایی را انتخاب کرده و برای حل مشکل به کار می بندند. ولی این نکته اهمیت بسیار دارد که در واکنش به این مشکلات رفتاری بعد از مطالعات و بررسی های مختلف ، همه افرادی که با کودک سروکار دارند مثل والدین، مراقب کودک ، مربی کودک و معلم از یک رویه یکسان برخوردار باشند و در این رابطه والدین بایستی با پرستار کودک و یا معلم کودک هماهنگی ایجاد کنند. پیش از هرچیز به دنبال یافتن منشا این مشکل رفتاری کودک باشند.
باید بررسی شود عوامل تنش زا و ایجاد کننده استرس کودک چیست. شاید جدایی پدر و مادر، تغییرخانه، مدرسه و یا مهد کودک ویا تغییر پرستارکودک باعث بروز این مشکل شده باشد. پدر و مادر و یا پرستار کودک می توانند با کمک گرفتن از مشاور کودک دلیل اصلی این مشکل را بیابند. کودک اگر در کنار والدین و پرستاراحساس امنیت داشته باشد می تواند از نگرانی هایش بگوید هرگونه تهدید و موقعیت تنبیه کننده امکان دارد منجر به تشدید این مشکل رفتاری شود. صحبت کردن در باره این مشکل با کودک راحت نیست ولی می توان از دلایل غیر واقعی برای باز کردن صحبت استفاده کرد. بعنوان مثال پرستار کودک می تواند بپرسد: ناخنهایت را تیز می کنی برای اینکه می خواهی میوه باهاشون پوست بکنی؟ُ و به این صورت گفتگو درباره این موضوع را می توان آغاز کرد.
اجتناب از سرزنش کودک
مشابه بسیاری از رفتارهای تکراری و عادت گونه، ضرورت دارد خود کودک دررفع این مشکل نقش فعالی داشته باشد و از آنجا که این رفتار به صورت ناهوشیار و خودکار انجام می شود در نتیجه سرزنش و شماتت کودک توسط پرستار کودک به خاطر این رفتارنه تنها به بهبود مشکل کمکی نمی کند بلکه باعث تشدید این رفتار می شود. بهتر است پرستار کودک برای حل این مسئله مرحله به مرحله پیش رود. در اولین مرحله پرستار کودک می تواند ناخن جویدن را در زمان غذا ممنوعیت ایجاد کند و با وضع قانون ناخن جویدن موقع غذا ممنوع باعث شود از مرحله اول عبور کرده و محدودیت ایجاد کند.پرستار کودک نباید اجازه دهد این موقعیت به بحران خانوادگی تبدیل شود.
همواره تکیه گاه عاطفی کودک باشید
در برخی موارد اجتماع و محیط بیرونی و دوستان با تمسخر و دست انداختن کودک ممکن است باعث شود کودک از این رفتار خود ناراحت باشد و احساس تنهایی کند، که نیاز است والدین و پرستار کودک هوشیار بوده و مانع از احساس طرد شدگی و تنهایی در کودک شوند. پرستار باید وارد گفتگو با کودک شده و به کودک کمک کند تخلیه هیجانی شود و احساس خود را ابراز کند و باید این اطمینان خاطر را دریافت کند که در هر شرایطی شما او را دوست دارید و او را به خاطر رفتار ناخن جویدن طرد نمی کنید . این اطمینان خاطر می تواند زمینه همکاری شما و کودک را برای رفع این مشکل فراهم کند .
گفتگو دررابطه با مشکل ناخن جویدن
با کودک در مورد بعضی از رفتارهایی که اشخاص به صورت عادت گونه انجام می دهند صحبت کنید و سعی کنید با کمک خود کودک برای این مشکل راهکار عملی پیدا کنید . نظر اورا در مورد مداخله شما در زمان تکرار این رفتار بپرسید وبهتر است کودک درک کند مداخله شما در جهت کمک رساندن به اوست و نه کنترل او.
تعیین یک علامت هشدار
به دلیل ناخود آگاه بودن رفتارهای تکراری و عادت گونه، آگاه کردن کودک به رفتارش به توقف رفتار کمک می کند. تعیین یک علامت رمز که می تواند یک جمله، کلمه و یا شکلک که مورد توجه و علاقه کودک باشد و بین پرستار کودک و کودک توافق شود به عنوان علامت هشدار در نظر گرفته شود، می تواند برای توقف این رفتار کمک کننده باشد. دقت داشته باشید برای انتخاب علامت هشدار دقت کافی داشته باشید چون اگر علامت هشدار برای کودک خوشایند نباشد اثر مع خواهد داشت.برخی نیز از روشهایی مانند آغشته کردن انگشتان با مواد تلخ و ناخوشایند استفاده می کنند که ممکن است باعث آسیب زدن به کودک و شود و بحرانی دیگر ایجاد کند.
پرت کردن حواس به سمت یک فعالیت جذاب
از آنجا که کودک به طورغیر ارادی و از روی عادت این رفتاررا انجام می دهد ، مناسب است وسیله مورد علاقه مانند عروسک خاص او را نزدیکش گذاشت و یا او را با بازیهای سرگرم کننده و انجام بازی های خلاقانه مشغول کرد تا فرصت ناخن جویدن را نداشته باشد. نیاز است توجه داشته باشیم که انسان قادر به اصلاح هرگونه رفتاری می باشد و برای اصلاح هر رفتاری نیاز به بینش و دانش و آگاهی است بخصوص اگر این اصلاح رفتار در رابطه با کودک باشد.
درباره این سایت